Obraz centrum Drogi Mlecznej

Rob. M

Ze środka naszej galaktyki zwanej Drogą Mleczną wydobywa się intensywne promieniowanie, które wskazuje na istnienie tam bardzo masywnej czarnej dziury. Źródło to nazwano Sagittarius A* (od łacińskiej nazwy gwiazdozbioru Strzelca, w którym leży centrum Drogi Mlecznej). Wokół punktu, z którego dobiega emisja radiowa znajduje się wiele gwiazd. Jedna ze śledzonych gwiazd, zwana S2, jest siedem razy masywniejsza od Słońca. Pomiary wykazały, że porusza się ona z niewiarygodną prędkością 5000 km/s, zataczając jedno okrążenie wokół Sagittariusa A* w ledwie 15,2 roku. Tak duża prędkość ruchu orbitalnego wymaga odpowiednio dużej siły grawitacji, która utrzyma gwiazdę. Astronomowie wyliczają, że musi to być masa około 3,7 mln razy większa od masy Słońca. Chociaż ten obiekt ma masę ponad trzy miliony razy większą od masy Słońca, to zachowuje się bardzo spokojnie. Dziura w Drodze Mlecznej prawdopodobnie cierpi na brak dostaw nowej materii. Być może kilka tysięcy lat temu w pobliżu Sagittariusa A* wybuchła supernowa, a jej fala uderzeniowa wywiała z całej okolicy materię, która mogłaby wpaść do czarnej dziury. Tajemnicę stanowi też odległy tylko o 100 lat świetlnych od czarnej dziury w centrum galaktyki błysk atomów żelaza. Być może jest to odebrany teraz dawny obraz z czasów, gdy dziura była znacznie bardziej aktywna.
Jak pokazały obserwacje prowadzone za pomocą promieniowania rentgenowskiego, Sagittarius A* jest otoczony przez pierścień około 10 tysięcy gwiazd, które od jego centrum dzieli zaledwie rok świetlny. Jest to w skali galaktyki bardzo mało i według obowiązującej do tej pory teorii czarna dziura powinna pochłonąć te gwiazdy. Najprawdopodobniej Sagittarius A nie tylko niszczy pochłaniając materię, ale też daje warunki do powstawania nowych gwiazd.

Obraz środka Drogi Mlecznej uzyskany na falach radiowych. Jasne łuki tworzy zapewne gorąca plazma wpadająca do czarnej dziury (jasna plama), poruszająca się wzdłuż linii pola magnetycznego.