Pluton - wykluczony jako planeta z układu słonecznego

Rob. M

Pluton - dawniej uważany za dziewiątą planetę, dnia 24-08-2006 roku został zdegradowany do miana planety karłowatej. Pluton ma największy mimośród i nachylenie orbity do ekliptyki ze wszystkich planet. Dawniej uważano, że taka orbita Plutona spowodowana jest jakimś ciężkim ciałem, dziesiątą planetą. Jednak później odkryto, w okolicy orbity Plutona, pas planetoid nazwany pasem Kuipera. Podobny do tego pasa między Marsem a plutonem, tylko większy i cięższy. Pluton jest jedną z największych planetoid tego pasa. To przesądziło, Międzynarodowe Stowarzyszenie Astronomów w 2006 roku wykluczyło Plutona z grona planet. Posiada wyjątkowo dużego (w prównaniu do siebie) satelitę: Charona. Charon ma średnicę połowy średnicy macierzystej planety i krąży wokół niej po kołowej orbicie w odległości niecałych 20 tysięcy km. Dlatego też wielu astronomów woli mówić, że Pluton jest podwójną planetą. Planeta została odkryta w 1930 roku przez młodego wówczas astronoma Obserwatorium we Flagstaff - Clyde'a Tombaugh. Planeta ta dostała imię mitycznego władcy podziemi i ciemności - nie tylko dlatego, że krąży bardzo daleko od Słońca ale i dlatego, że pierwsze dwie litery jej nazwy to monogram Percivalla LOWELLA - fundatora obserwatorium we Flagstaff i osoby, która zapoczątkowała systematyczne poszukiwania pozaneptunowej planety. Charona odkryto dopiero w 1978. Kluczem do odkrycia było poszukiwanie tajemniczej planety X, ciała powodującego nieregularności w orbitach Urana i Neptuna. Jednak jego masa jest zbyt mała by tego dokonać. Dokonuje tego pas Kuipera. Jedna z hipotez o genezie plutona mówi, że planeta ta mogła być kiedyś jednym z księżyców Neptuna, jednak przez kosmiczną katastrofę, zderzenia z kometą, został wyrzucony z orbity gazowego olbrzyma. Planeta pękła na mniejszą i większą część. Mniejsza utworzyła Charona.

Obcy

Dodajmy jeszcze, że powodem "degradacji" Plutona było odkrycie obiektu o nazwie roboczej 2003 UB313, ostatecznie ochrzczonego imieniem bogini niezgody Eris (nazwa idealna, biorąc pod uwagę srogie dysputy na temat definicji planety, jakie były wybuchły). W związku z podejrzeniem, że poza orbitą Plutona może znaleźć się jeszcze parę podobnych obiektów, obawiano się, że rodzina planet zbytnio by się powiększyła, dlatego ostatecznie wybrano opcję degradacji jako mniejsze zło.

Z sytuacji skorzystała krążąca w pasie asteroidów między orbitami Marsa i Jowisza planetoida Ceres, która zmieściła się w nowopowstałej definicji planety karłowatej i tym samym awansowała w rankingu.

Obecnie więc, po małym przemeblowaniu teoretycznym, mamy na naszym Słonecznym Podwórku 8 planet oraz 3 planety karłowate: Ceres, Plutona i Eris.