Antropocen - nowy okres geologiczny w historii Ziemi

Rob. M

W ciągu ostatnich 200 lat historii naszej planety człowiek odcisnął na jej krajobrazie tak duże piętno, że geolodzy proponują stworzenie nowego okresu geologicznego, antropocenu - informuje serwis internetowy ScienceNOW.

W lutowym wydaniu pisma "GSA Today", publikowanego przez Geological Society of America, grupa naukowców pod kierunkiem geologa Jana Zalasiewicza, pracującego obecnie na University of Leicester w Wielkiej Brytanii, argumentuje, że Międzynarodowa Komisja Stratygrafii powinna oficjalnie uznać koniec obecnej epoki geologicznej, czyli holocenu. Holocen rozpoczął się 10 tys. lat temu, wraz z zakończeniem ostatniej epoki lodowej. Zdaniem naukowców, po holocenie powinien oficjalnie nastać antropocen.

Nazwa antropocen pochodzi od greckiego słowa anthropos - człowiek. Zdaniem naukowców w ciągu ostatnich dwóch stuleci działalność człowieka stała się podstawową siłą wpływającą na kształt środowiska naturalnego i klimat.

Jako dowód podają, że od początku XIX wieku znacznie wzrosła koncentracja ołowiu w glebie i wodzie, stężenie dwutlenku węgla w atmosferze, a tamy na rzekach zaburzyły naturalne procesy odkładania się osadów.

Jak tłumaczą, na powierzchnię naszej planety działają ciągle te same siły fizyczne - wiatr, fale morskie, światło słoneczne. W pewnym momencie dołączyły organizmy żywe. Pojawienie się organizmów produkujących tlen czy roślin lądowych zmieniło kształt powierzchni Ziemi w sposób znaczący.

W ciągu ostatnich 200 lat kolejny czynnik zaczął odciskać widoczne piętno na środowisku Ziemi - człowiek. Od początku XIX w. populacja ludzi powiększyła się do jednego miliarda. Nastąpiło znaczące zużycie paliw kopalnych, rozrost metropolii. Działalność człowieka sprawiła, że zmieniły się fizyczne i chemiczne cechy osadów oceanicznych czy rdzeni lodowych.

Jak wyjaśniają naukowcy, każda warstwa geologiczna opowiada o warunkach, jakie panowały w danym czasie na Ziemi. Często mówi o wpływie roślin i zwierząt na zawartość warstw geologicznych. Na przykład okres karbonu, który trwał od 360 do 300 mln lat temu, charakteryzuje się znacznymi pokładami węgla kamiennego, które ukształtowały się z lasów deszczowych i bagien. Paleozoik oznacza po grecku "dawne życie", z kolei kenozoik - "nowe życie".

Jak komentuje geolog Richard Alley z Pennsylvania State University w Stanach Zjednoczonych, na lądzie, w wodzie, powietrzu i w ekosystemach działalność człowieka jest dobrze widoczna, a jej skutki nieustannie rosną. "Geolog żyjący w odległej przyszłości z pewnością zauważyłby różnicę spowodowaną działalnością człowieka i na pewno nadałby naszej epoce nową nazwę" - dodaje.